Σάββατο 30 Απριλίου 2011

Πρωτομαγιά


Ο  ΜΑΪΟΣ
(Ποίημα Αγγελου  Βλάχου)
Ὁ  Μάιος μᾶς ἔφτασε.
Ἐμπρός.  Βῆμα ταχύ
νά τόν προϋπαντήσωμε
παιδιά στήν ἐξοχή.

Δῶρα  στά χέρια του πολλά
καί ὅμορφα κρατεῖ.
Καί τά μοιράζει γελαστός
σέ ὅποιον τοῦ ζητεῖ.

Φέρνει τραγούδια καί χαρές,
λουλούδια καί  δροσιά.
Καί μυρωδάτη φόρεσε
ὡραία φορεσιά.

Πᾶμε  κι' ἐμεῖς νά πάρωμε.
Μή χάνωμε καιρό.
Μᾶς φτάν' ἕνα τριαντάφυλλο
κι' ἕνα  κλαρί  χλωρό.








Ο Μάιος, ή Μάης, ή Kαλομηνάς (Ποντιακά), είναι ο πέμπτος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και Γρηγοριανό ημερολόγιο και ο τρίτος μήνας της Άνοιξης. Έχει 31 ημέρες. Κατά τον Πλούταρχο- τον αρχαίο και όχι τον γνωστό τραγουδιστή-η ονομασία του (Maja) προήλθε από το όνομα της νύμφης Μαίας που ήταν η ομορφότερη από τις Πλειάδες τις επτά κόρες του Άτλαντα.









Στην Αρχαία Αθήνα, αρχές Μαΐου, υπήρχε η μεγάλη γιορτή του
Ολύμπιου Δία η οποία ετελείτο στο ναό του στην περιοχή του Ιλισσού.
Ο μήνας που αντιστοιχούσε στον Μάιο λεγόταν Μουνιχίωνας, από τη Μουνιχία, τη σημερινή Καστέλα. Εκεί το Μάιο ετελούντο θαλασσινοί αγώνες με τη συμμετοχή εφήβων σε ανάμνηση της ναυμαχίας της Σαλαμίνας. 









Ο Μάιος συνδέεται επίσης και με την όλη πορεία της Βασιλεύουσας, πόλης του Μεγάλου Κωνσταντίνου,  με τρεις ημερομηνίες σταθμούς: Στις 11 Μαΐου η Εκκλησία γιορτάζει “τα γενέθλια”, τα εγκαίνια της Κωνσταντινουπόλεως ( το 330 μ.Χ) , στις 21 τιμά τη μνήμη του ιδρυτή της και στις 29 θρηνεί την άλωσή της ( το 1453).


Οι λαϊκές προλήψεις θεωρούν τον Μάιο «μαγεμένο» γι’ αυτό
αποφεύγονται οι γάμοι και οι σοβαρές εργασίες στη διάρκειά του, εξ ου και  ότι “τον Μάη παντρεύονται μόνο οι Γάϊδαροι” και “όποιος παντρευτεί το Μάη κακαποδομένος πάει”. Αντίθετα , “όποιος γεννηθεί το Μάη δεν τον πιάνουνε τα μάγια”.


                                                                                                                  Έθιμο της Πρωτομαγιάς είναι να  πλέκουν με λουλούδια στεφάνια  και τα κρεμούν πάνω από τις εξώπορτες ή στους εξώστες των σπιτιών μέχρι τις 24 Ιουνίου, οπότε , κατά το έθιμο, τα καίνε στις φωτιές του άη-Γιάννη.Στα μέρη της Μικράς Ασίας, σε κάθε στεφάνι έβαζαν, εκτός από λουλούδια, ένα σκόρδο για τη βασκανία, ένα αγκάθι για τον εχθρό κι ένα στάχυ για την καλή σοδειά.



                                                   Στην Κρήτη   πιστεύουν ότι τον Μάη, πάνε τα φίδια στα μάραθα κι αφήνουν το φαρμάκι τους και γι αυτό λένε:“Το Μάη μάραθο μην τρως, αν είσαι και γιατρός”.Επίσης το κρασί πρέπει  να πίνεται νερωμένο γιατί είναι ο πρώτος από τους  μήνες που δεν έχει “ρο” και “Μήνας που δεν έχει ρο, το κρασί θέλει νερό”.


                                                    

Υπάρχει και άλλη μια παροιμία «Στον καταραμένο τόπο, τον Μάη μήνα βρέχει»........



......ομπρελοθήκη για τις Μαγιάτικες ...μπόρες.


Καλό μήνα να έχουμε και μαζί με τα λουλούδια στο Μαγιάτικο στεφάνι, ας κρεμάσουμε ένα σκόρδο για την ....... βασκανία, μην πάθουμε και εμείς, ότι έπαθαν άλλα μπλογκ.




Κυριακή 10 Απριλίου 2011

Το νησί ......... του Πάσχα

Το νησί του Πάσχα, είναι νησί της Πολυνησίας, βρίσκεται στον Ειρηνικό και είναι επαρχία της Χιλής. Θεωρείται το πλέον απομονωμένο νησί στον κόσμο. Κατοικήθηκε τον 5ο αιώνα από Πολυνήσιους.Το όνομά του, οφείλεται στον Ολλανδό θαλασσοπόρο Γιάκομπ Ρόγκεβεν, που έφτασε εκεί το Πάσχα του 1722.

Το νησί δημιουργήθηκε από τρεις διαφορετικές ηφαιστιακές δράσεις. Οι ακτές του είναι απόκρημνες, ενώ υπάρχουν πολλά σπήλαια μεσα στα οποία, έχουν βρεθεί ξύλινα μικροαντικείμενα , εικόνες και ένα είδος ιερογλυφικής γραφής πάνω σε ξύλο.

 


Οι πρώτοι Πολυνήσιοι άποικοι βρέθηκαν σε ένα νησί με εύφορο έδαφος, άφθονη ξυλεία, επαρκή ζωτικό χώρο και όλα τα προαπαιτούμενα για μια άνετη ζωή. Ευδοκίμησαν και πολλαπλασιάστηκαν. Ο μαλακός και πορώδης ηφαιστειογενής βράχος του νησιού ήταν ιδανικός για τη σμίλευση αγαλμάτων .  Οι γλύπτες ήταν έμπειροι τεχνίτες.
   
Πρώτα σχεδίαζαν ένα σχέδιο στο βράχο και ύστερα σιγά σιγά με πέτρινα εργαλεία έσκαβαν το άγαλμα στο βράχο. Εάν ένα ελάττωμα εμφανιζόταν στο βράχο κατά την κατασκευή, το άγαλμα εγκαταλείπονταν και άρχιζαν άλλο. Για την μεταφορά και το στήσιμο,  επιστρατευόταν ολόκληρη η φυλή, ενώ όλη η διαδικασία συνδυαζόταν με τελετές και ιερουργίες. 



Από τη στιγμή που το άγαλμα φτιαχνόταν, έπρεπε να μεταφερθεί κατά μήκος του νησιού προς τα βάθρα που είχαν προετοιμαστεί για αυτά. Αυτό σήμαινε μετακίνηση έως και για 14 μίλια σε ορισμένες περιπτώσεις.  Το κύλισμα   γινόταν πάνω σε κορμούς που λιπαίνονταν με λάδι κοκοφοινικιάς.
Το σήκωμα του αγάλματος σε όρθια στάση  γινόταν με κατάλληλα τοποθετημένους κορμούς.\

Μερικοί μάλιστα υποθέτουν ότι τα αγάλματα μεταφέρονταν στο δρόμο σε όρθια θέση συγκρατούμενα από εργάτες με κατάλληλο χειρισμό σχοινιών. Κάτι τέτοιο θα επαλήθευε και τον αρχαίο θρύλο του νησιού ότι τα αγάλματα «περπατούσαν» μέχρι το σημείο της τοποθέτησής τους! Εάν κάποιο άγαλμα έπεφτε, κατά τη διάρκεια της μεταφοράς, το εγκατέλειπαν εκεί που έπεσε.




Τελικά τα αγάλματα στήνονταν κατά μήκος της ακτογραμμής, κοιτώντας προς το εσωτερικό, ίσως για να προστατεύουν και να φέρνουν καλή τύχη στους κατοίκους του νησιού.
Όμως τελικά τα αγάλματα δεν τους προστάτευσαν, μάλλον συνέβαλαν και αυτά στον αφανισμό τους.
Ο αυξανόμενος πληθυσμός του νησιού   έκοβε τα δάση ταχύτερα από όσο μπορούσαν αυτά να αναπαραχθούν.  Η ξυλεία χρησιμοποιήθηκε για κήπους , καύσιμα, κανό, σπίτια και -βεβαίως- αγάλματα.

Καθώς τα δάση εξαφανίζονταν, οι κάτοικοι ξέμειναν από ξυλεία και από σκοινιά για τη μεταφορά και το στήσιμο των αγαλμάτων. Πηγές και ρυάκια ξεράθηκαν,  τα άγρια θηράματα εξαφανίστηκαν. Καθώς δεν είχαν ξυλεία για να φτιάξουν μεγάλες βάρκες, λιγόστεψε και η αλιεία. Οι σοδειές τους επίσης μίκρυναν . 



Μια τάξη πολεμιστών σύντομα πήρε την εξουσία από τους κληρονομικούς ηγέτες. Οι άνθρωποι άρχισαν να ζουν σε σπηλιές για προστασία από τους εχθρούς τους. Γύρω στα 1770 αντίπαλες ομάδες άρχισαν να γκρεμίζουν η μία τα αγάλματα της άλλης, με τόσο μίσος ώστε τοποθετούσαν μεγάλες κοφτερές πέτρες στο σημείο όπου έπεφταν για να αποκεφαλίζονται! Το τελευταίο άγαλμα έπεσε το 1864.  



Καθώς τα ιθαγενή πουλιά εξαφανίζονταν κι αυτά από το κυνήγι και από την καταστροφή των βιοτόπων, έπαψαν πια να γονιμοποιούν τα λουλούδια των δέντρων και να διασπείρουν τους σπόρους τους.
Αφού εξολόθρευσαν τα πάντα, οι άνθρωποι  άρχισαν  να στρέφονται   σε νέες πηγές διατροφής: στους ανθρώπους! Τα κόκαλα ανθρώπων, όπως δείχνουν οι ανασκαφές, αρχίζουν να πληθαίνουν από την περίοδο αυτή, στους σωρούς με τα αποφάγια. 




Οι σημερινοί κάτοικοι ονομάζουν τα αγάλματα mata kita rane.
Ονομασίες που παραπέμπουν ηχητικά στην ελληνική φράση μάτια που κοιτάνε τον ουρανό.
 

Δευτέρα 4 Απριλίου 2011

Βίλα Γαλήνη

Γεια σας και καλή εβδομάδα.
Δεν ξέρω αν έγινε αισθητή η απουσία μου.
Έλειπα.
Και που είχα πάει;;;;;;;;;;
Ζήλεψα τα ταξίδια της Βιβήςκαι της Μαρίαςστην Ευρώπη, μόνο που το δικό μου ταξίδι έγινε στην Ελλάδα.

Αν και το μέρος που πήγα, παλιά, το ονόμαζαν μικρό Παρίσι.
Μην με ρωτήσετε γιατί, δεν ξέρω να σας απαντήσω.
Απλά το έχω ακούσει να το λένε.

Ίσως γιατί κάποτε υπήρξε έδρα της ελληνικής κυβέρνησης(15 Απριλίου - 16 Ιουνίου του 1827).
Ή, πάλι, επειδή τον Οκτώβρη του 1828, εκεί  έγινε η σύσκεψη των τριών Δυνάμεων, οι οποίες καθόρισαν τα σύνορα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

Ξέρετε ότι υπάρχει ένα και μοναδικό, από τα πολλά νησιά της Ελλάδας, που είναι γένους αρσενικού;

Σε αυτό το νησί λοιπόν, υπάρχει ένα παλιό αρχοντικό.



Η βίλα Γαλήνη.

Η ανέγερση της βίλας, που έγινε το 1894, ανατέθηκε στον Αναστάσιο Μεταξά, έναν από τους καλύτερους αρχιτέκτονες ( και ολυμπιονίκη στην σκοποβολή) της εποχής (αναστήλωση Παναθηναϊκού Σταδίου, Αγ. Ανδρέας Πατρών, Μέγαρο Ιονικής Τράπεζας στην Πανεπιστημίου, το νυν Μουσείο Μπενάκη, το κτίριο της Βρεταννικής πρεσβείας, το ξενοδοχείο του κτήματος Τατοΐου......)

Η αγορά του κτήματος κόστισε 150 χρυσές δραχμές
και η οικία με την επίπλωση 60.000 χρυσές δραχμές.



Η ασπροκίτρινη πέτρα που χρησιμοποιήθηκε για τα αγκωνάρια ήλθε από την Αίγινα.
Η κοκκινωπή πέτρα στη βάση του σπιτιού και στη μεγάλη σκάλα, προέρχεται από το νταμάρι του νησιού.
Οι μαλτεζόπλακες στα μπαλκόνια και την ταράτσα αγοράσθηκαν στην Αθήνα, αλλά τις έφερναν τότε από τη Μάλτα.


Η βίλα Γαλήνη, ήταν η κατοικία του Δημήτρη και της Ιουλίας Δραγούμη.
Ο Δημήτρης Δραγούμης ήταν ξάδελφος του  Στέφανου Δραγούμη, πρωθυπουργού της Ελλάδας και θείος του διπλωμάτη, πολιτικού και λογοτέχνη Ίωνα  Δραγούμη.

Η Ιουλία, ήταν γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη και μεγαλωμένη στην Αγγλία.
( το γένος Πασπάτη από την μεριά του πατέρα της και Σκυλίτση από την μεριά της μητέρας της).
Μετά την μόνιμη εγκατάστασή της στο νησί, ασχολήθηκε με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων.

Μάλιστα ,για να μπορέσει να έρθει σε άμεση επαφή με τον ψυχισμό των ελληνόπουλων , έμαθε τέλεια τα ελληνικά γιατί η πολύχρονη παρουσία της στην Αγγλία, την είχε αναγκάσει στην αρχή να γράφει στα αγγλικά και μετά να τα μεταφράζει.

το φόντο με ακρυλικά χρώματα
και το μοτίφ χαρτοπετσέτα
Σίγουρα ξέρετε εκείνο το παιδικό ποιηματάκι-τραγούδι,
που όλοι έχουμε τραγουδήσει, σαν παιδιά και όχι μόνο.

 Η γιαγιά μας η καλή
Έχει κότες στην αυλή
Κότες και κοτόπουλα
Χήνες και χηνόπουλα.

 
Άσπρη πάπια με παπιά
Γάιδαρο με τόσα αυτιά
Γαλοπούλες κι ένα γάλο
Φουσκωμένο και μεγάλο.

Και τον πρώτο πετεινό
Μέσα σ' όλο το χωριό
Που λαλεί κάθε πρωί
Στης γιαγιάς μας την αυλή.

Η γιαγιά μας η καλή
Έχει ραπτομηχανή
Και γαζώνει και μπαλώνει
Του παππού το παντελόνι.


Η μητέρα μου λέει ότι είχε γραφτεί, από την Ιουλία Δραγούμη, για την γιαγιά της.
Όρκο δεν παίρνω, γιατί ψάχνοντας στο internet, το τραγουδάκι αυτό το βρήκα να αναφέρεται σαν παραδοσιακό. 

(Ο παππούς και η γιαγιά της μητέρας μου, από την μεριά του πατέρα της,
είχαν ένα σπιτάκι μέσα σε λεμονοπερίβολο,  κοντά στην βίλα Γαλήνη.
Ο παππούς στα νιάτα του ήταν μαραγκός στο θωρηκτό Αβέρωφ).


το φόντο με ακρυλικά χρώματα και τα μοτίφ
χαρτοπετσέτα και ριζόχαρτο

Ας ξαναγυρίσουμε στην Γαλήνη.


Χρόνια μετά η  Γαλήνη  μετατρέπεται σε  πανσιόν. 
  
Ο Σεφέρης ήταν από τους πιο τακτικούς παραθεριστές.
(Ήταν συγγενής της οικογένειας).
Εκεί σημειώνει τις σκέψεις του για το ναυάγιο της "Κίχλης" .


Η Κίχλη ήταν ένα μικρό βοηθητικό πλοίο του στόλου,
το οποίο άραζε συνήθως μπροστά στην Γαλήνη. 

    

Ανάμεσα σε αυτούς που πέρασαν από τη Γαλήνη,
ήταν η Υβόν Σανσόν, ο Κώστας Παρθένης, ο Καραγάτσης, ο Κοσμάς Πολίτης, ο Τσαρούχης,ο Χατζηκυριάκος - Γκίκας και ο Μίλτος Σαχτούρης.

Από ξένους ο Γεώργιος Χόρτον, ο Μαρκ Σαγκάλ,
ο Χένρι Μίλερ, η Γκρέτα Γκάρμπο, ο Τζέιμς Μέριλ, ο Πήτερ Γκρέι . 


το φόντο με ακρυλικά και το μοτίφ
χαρτοπετσέτα και ριζόχαρτο
Τα δωμάτια της Γαλήνης και ειδικά η κεντρική της βεράντα,  έχουν χρησιμοποιηθεί,
για το γύρισμα πολλών παλιών, καλών Ελληνικών ταινιών.



Η Γαλήνη,  χτισμένη στην κορυφή ενός πευκόφυτου λόφου,
έχει μαγευτική θέα προς την ήρεμη λιμνοθάλασσα που σχηματίζεται
ανάμεσα στον Πόρο και τον Γαλατά.



Το “Κόκκινο Σπίτι”, όπως το έλεγαν οι ντόπιοι,
επόπτευε τα πλοία που περνούσαν και το ηλιοβασίλεμα γινόταν κόκκινο και χρυσό. 

Ο Γιώργος Αθάνας σημειώνει εμμέτρως:

“Όποιος έρχεται στον Πόρο τ’ όνειρο του ξεδιαλύνει
και λαμβάνει θείο δώρο την ξενία στην Γαλήνη…”

Όπως θα καταλάβατε το μοναδικό νησί γένους αρσενικού είναι ο Πόρος.

Ελπίζω να μην σας κούρασα. 

Υ.Γ. Επειδή αποφασίστηκε, το laptop να κάνει γενικές εξετάσεις, οι επισκέψεις μου στην γειτονιά, θα γίνουν με κάποια καθυστέρηση..